Gescheurde kruisband
Oorzaken, symptomen en behandeling
Als het gaat om beweging - van A naar B komen - zijn de kniegewrichten de spil van het lichaam. Zonder kniegewrichten komt beweging letterlijk tot stilstand. Je hebt je knieën niet alleen nodig om alledaagse activiteiten uit te voeren, maar ook voor vrijwel alle soorten lichaamsbeweging en contactsporten.
Spieren en gewrichtsbanden spelen een belangrijke rol om je gewrichten te helpen hun werk te doen. In je knieën spelen je kruisbanden de hoofdrol. Als een kruisband scheurt, kan deze geen steun meer bieden - wat kan leiden tot een hele reeks vervelende symptomen. Lees verder voor meer informatie. We gaan ook dieper in op de oorzaken van kruisbandscheuren en hoe ze kunnen worden behandeld.
Ottobock braces en orthesen
Wat is een gescheurde kruisband?
Vier gewrichtsbanden verbinden je dijbeen (femur) met je onderbeen (tibia). Dit zijn de twee collaterale ligamenten die de binnen- en buitenkant van je kniegewricht stabiliseren en de achterste en voorste kruisbanden aan de binnenkant van je knie. Je kruisbanden zijn gekruist als de letter X en lopen diagonaal door de holte van het kniegewricht. Cruciate betekent kruisvormig en zo komen ze aan hun naam.
Wat doen kruisbanden?
Je kruisbanden dienen als centrale stabilisatoren. Ze centreren de gewrichtsoppervlakken van het kniegewricht en houden je knie altijd in positie, zowel in rust als wanneer er kracht of spanning op wordt uitgeoefend. Je kruisbanden ondersteunen en geleiden je knie tijdens flexie, waarbij ze gespannen zijn. Tijdens het strekken van de knie nemen de collaterale ligamenten (banden) het over en worden ze aangespannen. Op deze manier controleren je gewrichtsbanden je bewegingen en stellen ze ook fysiologische grenzen aan je bewegingsbereik. Ze beschermen je knie tegen verstuikingen en houden deze stabiel, zelfs wanneer de omliggende spieren nog niet aangespannen zijn. Gewrichtsbanden kunnen natuurlijke, “passieve” bescherming bieden omdat ze niet zo elastisch zijn als spieren, wat betekent dat ze altijd een basisniveau van stabiliteit bieden.
De voorste kruisband (ACL) voorkomt dat het dijbeen naar voren glijdt over het scheenbeen (dit staat bekend als de “voorste schuif”). De achterste kruisband (PCL) voorkomt dat het scheenbeen onder het bovenbeen naar achteren schuift (dit wordt de “achterste schuiflade” genoemd).
Wat is een gescheurde kruisband?
Een kruisbandscheur in de knie - ook wel kruisbandruptuur genoemd - is een volledige scheur van één of beide kruisbanden. Als een kruisband niet volledig gescheurd is, wordt dit een gedeeltelijke scheur of ruptuur van een kruisband genoemd. De voorste kruisband in het kniegewricht wordt in de meeste gevallen aangetast, omdat de ACL in veel ongevalssituaties aan een hogere spanning wordt blootgesteld. De achterste kruisband scheurt slechts in ongeveer tien procent van alle gevallen.
Wanneer de voorste kruisband scheurt, kan deze niet langer voorkomen dat het dijbeen naar voren glijdt over het scheenbeen. Een gescheurde PCL kan niet meer voorkomen dat de tibia naar achteren glijdt onder het femur. Zolang de mediale en laterale ligamenten intact zijn, heeft je kniegewricht nog een zekere mate van laterale stabiliteit.
Hoe kan je een kruisband scheuren?
Omdat gewrichtsbanden niet bijzonder elastisch zijn, kunnen ze gemakkelijk overbelast raken als er te veel spanning op wordt uitgeoefend. Een kruisband scheurt over het algemeen als deze wordt overbelast tot boven zijn maximale scheursterkte. Er zijn verschillende situaties waarin dit kan gebeuren. De meeste scheuren worden veroorzaakt door verkeersongevallen of opgelopen bij contactsporten of sporten met veel beweging. Sporten met plotselinge veranderingen van richting of snelheid hebben een hogere risicofactor. Een kruisband kan ook scheuren als deze verdraaid, verstuikt of hyperextended is. Dit kan gebeuren door een val, botsing of impact. Klassieke scenario's zijn bijvoorbeeld je knie tegen het dashboard slaan bij een auto-ongeluk, vechten om een bal tijdens het sporten of landen na een sprong. Het kan ook gebeuren als je valt tijdens het skiën en je ski niet automatisch loslaat, in welk geval het hefboomeffect je knie kan verdraaien. En de lijst gaat maar door.
Maar kruisbandscheuren kunnen ook voorkomen in tal van alledaagse situaties. Er is maar één verkeerde stap voor nodig - je knie verdraaien, uitglijden op de trap of van een ladder of stoel vallen als je aan het klussen bent of een schilderij aan het ophangen bent, is vaak al genoeg om een kruisband te overbelasten en gedeeltelijk of volledig te scheuren.
Wat zijn de symptomen van een kruisbandscheur?
In de meeste gevallen zijn de symptomen van een kruisbandscheur heel duidelijk. Ze omvatten pijn, zwelling en bloeduitstortingen rond het kniegewricht. Je kan je knie niet meer volledig strekken of buigen. Sommige mensen beseffen niet meteen dat ze hun kruisband hebben gescheurd. Pas als ze proberen te lopen of hun been te belasten, voelt hun knie onstabiel en “wiebelig” aan. De kleinste druk op het gewricht is dan voldoende om de knie te doen knikken en wijken.
Veel mensen melden dat ze een duidelijk knappend geluid en/of een knisperend geluid horen op het moment dat het ongeluk gebeurt. Dit wordt gevolgd door acute en intense pijn in de knie. Een ander van de eerste symptomen kan het gevoel zijn dat er plotseling iets scheurt of beweegt in het kniegewricht. In de uren daarna zwelt de knie op. Dit kan op zijn beurt resulteren in een kloppende pijn die wordt veroorzaakt door een gestage uitzetting van het gewrichtskapsel.
In veel gevallen zal de acute pijn relatief snel afnemen als je rust, maar terugkeren zodra je het been weer gebruikt. De bloedvaten rond het gewricht zijn vaak ook beschadigd tijdens de blessure. Er kan dan een hematoom ontstaan, waardoor het bewegingsbereik van het gewricht nog verder wordt beperkt.
Hoe kan een gescheurde kruisband behandeld worden?
Het is belangrijk om een geschikte behandeling te vinden die de knie stabiliseert en verdere slijtage van het gewricht (artrose van de knie) voorkomt. Deskundigen zijn het eens over deze aspecten. Het overmatige bewegingsbereik in het kniegewricht na een kruisbandscheur kan een directe oorzaak zijn van verhoogde degeneratie. Deskundigen verschillen echter van mening over de beste behandeling hiervoor.
Sommige medische professionals geloven dat een operatie altijd de beste optie is. Bij een operatie naait een orthopedisch arts de gescheurde kruisband weer aan elkaar of hij transplanteert weefsel van een van de pezen van je dijbeen in een procedure die bekend staat als kruisbandreconstructie.
Andere medische professionals vinden een operatie niet in alle gevallen noodzakelijk. Afhankelijk van het type scheur, geloven zij dat een gescheurde ACL in veel gevallen kan genezen met een conservatieve behandeling. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als de synoviale schede (een rekbaar membraan rond de kruisbanden) niet volledig vernietigd is en in staat is om de uiteinden van de gescheurde ligamenten dicht bij elkaar te houden.
Er zijn ook veel gevallen waarbij speciale oefeningen om de spierkracht te vergroten het gewricht voldoende kunnen stabiliseren om de stress van sport, werk en het dagelijks leven aan te kunnen. Als het kniegewricht echter overmatig wordt belast, kan het zijn dat de spieren zelf niet genoeg stabiliteit bieden om een ontbrekende kruisband te compenseren. Over het algemeen komen operaties bij sportieve en jonge mensen vaker voor dan bij oudere patiënten.
Conservatieve behandeling bestaat over het algemeen uit het gebruik van een stijve knieorthese die ongeveer zes weken gedragen wordt en het bewegingsbereik van de knie op een gerichte manier beperkt. Dit voorkomt dat je de knie overbelast of onjuist beweegt, wat beide het succes van je behandeling in gevaar kan brengen. Een stabiliserende brace kan ook worden gebruikt na een kruisbandoperatie.
Hoe lang duurt het om te herstellen?
Het duurt altijd enkele maanden om kruisbandscheuren te genezen. Als er een operatie wordt uitgevoerd, vindt dit normaal gesproken twee tot vier weken na de scheuring plaats. Tot die tijd wordt een geschikte orthese gebruikt om de knie te stabiliseren. Ook na de operatie worden orthesen gebruikt. Patiënten hebben ook ongeveer vier maanden revalidatie nodig om het transplantaat goed te laten genezen en langdurige stabiliteit te bieden. Gedurende deze tijd verandert het lichaam de geënte pees in een ligament. Bij een conservatieve behandeling begint de revalidatie zodra het letsel is verdwenen. Dit kan ook enkele weken duren. Uiteindelijk nemen beide vormen van behandeling dus ongeveer evenveel tijd in beslag. Revalidatietherapie begint voornamelijk met fysiotherapie die de knie passief beweegt en zich richt op het opbouwen van spieren en het doen van coördinatieoefeningen.
De juiste oefeningen maken het verschil
Professor Wolf Petersen, senior consultant in de kliniek voor orthopedie en traumachirurgie in het Martin Luther Ziekenhuis in Berlijn, is over één ding heel duidelijk: een operatie kan alleen slagen in combinatie met nazorg. Om terug te keren naar het normale leven is fysiotherapie niet de enige belangrijke factor. Je zult zelf ook een actieve rol moeten spelen in het herstelproces. Thuis de juiste oefeningen doen maakt het verschil voor het succes van je behandeling en helpt je symptomen te verbeteren.
Dit is precies waar het Genu Move oefenprogramma om de hoek komt kijken. Dit programma is ontwikkeld door artsen en omvat een breed scala aan oefeningen voor patiënten die herstellen van een ACL scheur. De oefeningen ondersteunen de nazorg en zijn ideaal om spierkracht op te bouwen. Zo kun je thuis actief bijdragen aan je revalidatie en de belastbaarheid, mobiliteit, kracht en coördinatie van het aangedane been vergroten.
Exercises you can do at home — Genu Move
1 resultaten van in totaal 1
Veelgestelde vragen over kruisbandscheuren
Terug naar de dagelijkse bezigheden: in drie stappen naar een Ottobock-orthese
- Hier vindt u een overzicht van alle orthesen en braces die u mogelijk kunnen helpen.
- Overleg met uw arts welke orthese het beste bij uw klachten en aandoening past. Uw arts kan u dan een verwijzing uitschrijven voor de juiste orthese.
- Breng uw verwijzing naar een medische leverancier. Zij geven u uw nieuwe orthese en passen deze aan uw exacte lichaamsmaten aan.