Cuộc sống sau khi mất chân

Sau phẫu thuật, các mô xung quanh phần chi thể còn lại thường sẽ bị sưng nề. Đây là một phản ứng bình thường đối với việc phẫu thuật và sẽ giảm sau khoảng một tuần.

Mục tiêu ban đầu là giảm thiếu sưng nề ở chi thể còn lại, và sau đó là giữ ổn định kích thước tức là chu vi của mỏm cụt. Bác sĩ nên chỉ định dẫn lưu bạch huyết để điều trị phù nề, việc này có thể được thực hiện bởi một Chuyên viên vật lý trị liệu hoặc chuyên viên hoạt động trị liệu. Mục đích là để kích thích dịch tích tụ ở quanh vết mổ được chảy ra ngoài. Sau khi dẫn lưu bạch huyết, chi thể còn lại sẽ được điều trị bằng kỹ thuật đặc biệt: băng ép, mang tất tạo áp lực hoặc mang bao ép mỏm cụt. Việc ép này cũng làm giảm thiểu kích thước mỏm cụt.

Liệu pháp băng ép sau phẫu thuật

Sau khi phẫu thuật, bạn sẽ phải băng vết thương và thay băng vết thương đều đặn. Liệu pháp băng ép bắt đầu sau đó, chẳng hạn như băng ép bằng cuộn băng thun. Bác sĩ của bạn sẽ xác định thời gian chính xác.

Mục đích của liệu pháp ép là để giảm phù nề phần chi còn lại và chuẩn bị phần chi còn lại của bạn cho việc lắp chân giả sau này. Băng ép giúp thúc đẩy lưu thông máu ở phần chi còn lại. Điều này làm giảm đau và thúc đẩy quá trình chữa lành sẹo.

Có nhiều giả thuyết khác nhau được đưa ra bởi các Chuyên gia liên quan đến nguồn gốc của đau chi ma. Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất là do các khu vực khác nhau trong não bộ chịu trách nhiệm các bộ phận khác nhau của cơ thể. Khi một bộ phận nào đó của cơ thể mất đi, não không nhận được phản hồi từ bộ phận đó nữa thì phản ứng của não đối với sự «mất tín hiệu » này gây ra đau. Với giả thuyết này thì điều thú vị đáng ghi nhận là những người khuyết chi bẩm sinh, được biết đến bởi các dị tật liên quan đến chứng rối loạn vận động đã có sẵn (Dysmelia) thì thường không phải chịu đựng cơn đau chi ma. Do vậy, dường như có một loại « hiệu ứng học tập » trong não bộ, ký ức về cơn đau có vẻ như cũng đóng một vai trò quan trọng, nếu người bệnh đã xuất hiện những cơn đau từ trước khi bị cắt cụt thì sẽ có ảnh hưởng đến đau chi ma sau cắt cụt, điều này cần được cân nhắc khi lựa chọn phương pháp điều trị.

Đau chi ma mang tính cá nhân rất cao và phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Nó ảnh hưởng đến cả những người cắt cụt chi trên và những người cắt cụt chi dưới. Cơn đau có thể tăng hoặc giảm tùy vào thời tiết, độ lạnh hoặc các trạng thái căng thẳng về cảm xúc. Nó có thể chỉ ra vào những thời điểm nhất định, mức độ đau tăng hoặc giảm, hoặc thường xuyên hiện hữu. Kiểu đau, cường độ và đặc điểm của cơn đau cũng có thể khác nhau. Những người bị đau chi ma thường diễn tả nó như cảm giác bị kéo và chọc thủng hoặc bỏng rát và bị chuột rút.
Đau chi ma khác với các cảm giác chi ma, các cảm giác ở chi đã bị cắt cụt không gây đau đớn.

Rất nhiều kiểu đau có thể xảy ra trên phần chi thể còn lại sau phẫu thuật cắt cụt, cần phải phân biệt giữa đau trên mỏm cụt và đau chi ma để có cách xử trí khác nhau.

Có nhiều phương pháp điều trị cho cả hai loại đau. Đối với đau chi ma thì nên phối hợp nhiều phương pháp, và không có phương pháp chuẩn nào có thể giúp ích cho tất cả mọi người. Hơn nữa, nhiều liệu pháp mang tính lâu dài và đòi hỏi người bị đau cũng phải tham gia một cách tích cực. Bạn có thể phải rất kiên nhẫn và chịu đựng, tuy vậy chúng tôi vẫn khuyến khích bạn nên làm điều này mặc dù rất nhiều thử thách. Hãy trao đổi với Bác sĩ, Nhà trị liệu hoặc chuyên gia lắp ráp chi giả của bạn. Họ sẽ làm việc chặt chẽ với bạn và hỗ trợ bạn tốt nhất trong khả năng của họ. Các Phương pháp sau đây là phù hợp và bổ sung cho nhau để điều trị chứng đau chi ma sau cắt cụt chi.

• Liệu pháp gương : Ngồi đối diện với một cái gương, bên chân lành của bệnh nhân được phản chiếu trong gương, điều này tạo cảm giác bên chân đã cắt vẫn còn. Được xem như chi ảo, giờ đây có thể cử động có chủ đích nhờ bên chân lành. Do vậy, chi ảo có thể được giải phóng ra khỏi những nơi chật chội và gây đau đớn với sự trợ giúp từ việc cử động bên chân lành, đưa chi ảo vào vị trí thoải mái hơn và không gây đau đớn.

• Liệu pháp Cảm ứng: Xoa bóp phần chi thể còn lại với các chất liệu khác nhau để kích thích các dây thần kinh qua da. Liệu pháp này có thể được thực hiện cùng liệu pháp siêu âm, liệu pháp nhiệt hoặc điện.

• Đeo chân giả hoặc bao lót mỏm cụt : Cơn đau được giảm nhẹ với nhiều người khi họ đeo chân giả hoặc bao lót mỏm cụt. Điều này có thể được giải thích một mặt bởi cảm giác kích thích mỏm cụt, và mặt khác, bởi ý nghĩ rằng chân bên cắt cụt vẫn còn nên não bộ vẫn nhận được phản hồi tương ứng.

• Liệu pháp đau : Bác sĩ điều trị đau là các Bác sĩ có chuyên môn trong lĩnh vực điều trị đau. Bác sĩ điều trị của bạn sẽ giới thiệu bạn với Bác sĩ chuyên ngành điều trị đau. Điều quan trọng là không được tự ý dùng thuốc giảm đau trong mọi trường hợp.
  

Đau tại phần chi còn lại và đau ma là các loại đau khác nhau và do đó được điều trị khác nhau. Vì lý do này, điều quan trọng là bạn phải được kiểm tra kỹ lưỡng để xác định xem bạn đang trải qua cơn đau chi ma hay một dạng đau chân còn lại. Đau nhức tại phần chi còn lại cũng có thể do một chân giả không vừa khít. Kiểm tra y tế giúp làm rõ liệu bạn có thể có mô sẹo khó chịu, u thần kinh chi còn lại gây đau đớn, độ che phủ mô mềm không đầy đủ hay mô mềm dư thừa. Những nguyên nhân gây đau này có thể được loại bỏ về lâu dài bằng cách điều chỉnh các thành phần hoặc thông qua một can thiệp phẫu thuật khác.

Một số kỹ thuật mổ cũng có thể giúp giảm đau chi còn lại và đặc biệt là cơn đau bắt nguồn từ một số dây thần kinh ở chi còn lại sau khi cắt cụt chi. Nếu có thể, liệu pháp giảm đau dự phòng nên bắt đầu trong quá trình phẫu thuật với thuốc gây tê cục bộ hoặc bắt đầu ngay sau khi phẫu thuật để ngăn chặn sự khởi phát của cơn đau hoặc sự phát triển của cơn đau mãn tính.