Po amputacji
Po amputacji w głowie pacjenta często pojawia się pytanie: Co będzie dalej? Przeczytaj o pielęgnacji kikuta, leczeniu blizny pooperacyjnej, bólach fantomowych i zaopatrzeniu protetycznym.
Po amputacji w głowie pacjenta często pojawia się pytanie: Co będzie dalej? Przeczytaj o pielęgnacji kikuta, leczeniu blizny pooperacyjnej, bólach fantomowych i zaopatrzeniu protetycznym.
Co dalej po amputacji?
Zaraz po operacji ogólny stan zdrowia pacjenta i proces gojenia rany pooperacyjnej stoją na pierwszym miejscu. Jeśli stan zdrowia pacjenta będzie stabilny i nie będzie ku temu żadnych przeciwwskazań można rozpocząć pierwsze działania mające na celu powrót do mobilności.
Rozpoczynając proces zaopatrzenia w protezę kończyny warto skupić się na działaniach dążących do tego, aby:
kikut był odporny na obciążenia
ból kikuta ustąpił całkowicie lub został zminimalizowany
obrzęk na kikucie został zredukowany i jego obwody były ustabilizowane
zachowana została pełna ruchomość kikuta
Czas, w którym można rozpocząć proces zaopatrzenia w protezę kończyny w dużej mierze zależy od przygotowania oraz indywidualnych predyspozycji pacjenta. Aktywny wkład i odpowiednie przygotowanie napewno będą miały swoje odzwierciedlenie w przyszłości - pozwoli to na szybszy powrót do mobilności. Początkowo będzie to wymagać cierpliwości oraz wytrzymałości, jednak faktem jest, że im lepiej pacjent przyłoży się do całego procesu rehabilitacji, tym łatwiej będzie mógł wrócić do codzienności i aktywnego życia z protezą.
Pobyt pacjenta w szpitalu po amputacji kończyny w dużej mierze zależny jest od przyczyny amputacji i chorób lub urazów współistniejących. Warto porozmawiać z lekarzem prowadzącym, aby zadbać o ciągłość w leczeniu oraz możliwie szybkie rozpoczęcie rehabilitacji ruchowej. W czasie dalszego usprawniania warto mieć na uwadze przyczynę amputacji, aby nie dopuścić do powstania powikłań
Przygotuj kikut do noszenia protezy
Przygotowanie kikuta do zaopatrzenia w pierwszą protezę kończyny jest bardzo ważnym elementem terapii i ma duże znaczenie w czasie przygotowania pacjenta do użytkowaniem protezy. Czynnościami które wchodzą w skład pielęgnacji kikuta są:
terapia przeciwobrzękowa
hartowanie skóry kikuta
pielęgnacja skóry i rany na kikucie
odpowiednie ułożenie kikuta zapobiegające powstawaniu przykurczy w stawach.
Wszystkie te czynności spowodują, że czas kiedy proteza będzie mogła zostać wykonana znaczenie się skróci.
Pielęgnacja kikuta
Ból kikuta
Po amputacji w obrębie kikuta mogą pojawić się dolegliwości bólowe różnego pochodzenia - ból okostnej, rany pooperacyjnej, nerwoból lub ból fantomowy. Terapia przeciwbólowa powinna być zawsze dopasowana do przyczyny powstania bólu. Istnieją różne metody radzenia sobie z bólem - terapia ciepłem/zimnem, bandażowanie kikuta oraz farmakologia - decyzję o sposobie leczenia ostatecznie podejmuje lekarz.
Pielęgnacja rany pooperacyjnej
Zaraz po operacji kikut zaopatrzony jest w opatrunek, a w niektórych przypadkach również w sączek drenujący - celem lepszego odpływu nadmiaru płynu tkankowego, który zbiera się w okolicy rany. Jeżeli proces gojenia przebiega pomyślnie sączek zostaje usunięty. Pierwsza faza gojenia rany z reguły zakończona jest w ciągu 14 dni - gdy rana jest już zamknięta. Następnie dochodzi do wzmocnienia i przebudowania się nowopowstałej tkanki łącznej.
Nawet jeśli rana z zewnątrz wygląda na dobrze wygojoną i blizna tylko nieznacznie zmienia swoją barwę - nie oznacza to, że proces gojenia jest całkowicie zakończony. Całkowite wygojenie rany - również wewnątrz - może potrwać nawet do dwóch lat. Czas potrzebny do całkowitego zagojenia rany zależny jest od indywidualnych predyspozycji pacjenta.
Terapia przeciwobrzękowa
Po operacji kikut jest obrzęknięty, jest to zjawisko zupełnie normalne. Pojawiająca się opuchlizna - zwana obrzękiem - jest reakcją organizmu na przebytą operację i stabilizuje się przeważnie po tygodniu.
Bardzo istotne jest bandażowanie kikuta - przy użyciu bandaży kompresyjnych, stosując przy tym odpowiednią technikę, lub opasek uciskowych. Poprzez odpowiednie bandażowanie kikut przybiera również porządany kształt. Manualny drenaż limfatyczny przeprowadzony przez wyszkolonego fizjoterapeutę pomoże szybciej pozbyć się opuchlizny kikuta.
Ważnym zadaniem jest zminimalizowanie obrzęku i ustabilizowanie obwodów kikuta - po pewnym czasie obwody nie powinny znacząco się zmieniać.
Terapia kompresyjna
W krótkim czasie po operacji przy pomocy bandaży kompresyjnych lub innych środków pomocniczych na kikut powinien zostać wywierany odpowiedni ucisk. Celem tej terapii jest zmniejszenie obrzęku i uzyskanie odpowiedniego kształtu kikuta, ułatwi to dopasowanie leja protezy. Długo utrzymujący się obrzęk może spowodować, że proces gojenia rany pooperacyjnej znacznie się wydłuży. Brak zastosowania terapii kompresyjnej spowoduje, że czas uzyskania odpowiedniego kształtu kikuta będzie trwał znacznie dłużej. Kompresja zapewni lepsze ukrwienie kikuta, co skutkuje zmniejszeniem dolegliwości bólowych i szybsze gojenie rany pooperacyjnej.
Na decyzję czy terapia kompresyjna przeprowadzona będzie przy pomocy bandaża, pończoszki lub linera silikonowego mają wpływ różne czynniki: predyspozycje pacjenta, poziom amputacji lub proces gojenia rany pooperacyjnej.
Już w czasie pobytu na oddziale szpitalnym pacjent powinien nauczyć się samodzielnego bandażowania kikuta, które będzie kontynuował do czasu użytkowania protezy.
Twój lekarz pokaże Ci w jaki sposób poprawnie dbać o kikut po amputacji.
Bandażowanie kikuta po amputacji na poziomie podudzia
Zaraz po amputacji na poziomie podudzia kikut amputowanej kończyny jest bolesny i obrzęknięty, dlatego tak szybko jak to możliwe należy podjąć odpowiednie działania mające na celu zmniejszenie powstałego obrzęku i dolegliwości bólowych. Bardzo ważne na tym etapie jest odpowiednie bandażowanie kikuta amputowanej kończyny przy użyciu bandaży kompresyjnych lub opasek uciskowych. Pomoże to w pozbyciu się nieprzyjemnych objawów oraz przygotuje kikut do zaopatrzenia w pierwszą protezę kończyny.
Bandażowanie kikuta po amputacji na poziomie uda
Obrzęk i ból kikuta po amputacji na poziomie uda jest zjawiskiem normalnym. Dobrze jest jak najszybciej podjąć odpowiednie działania, mające na celu zmniejszenie powstałego obrzęku i dolegliwości bólowych. Bardzo ważne na tym etapie jest odpowiednie bandażowanie kikuta. Możesz do tego użyć bandaża kompresyjnego lub opaski uciskowe. Pomoże to w pozbyciu się nieprzyjemnych objawów oraz przygotuje kikut do zaopatrzenia w pierwszą protezę kończyny.
Twój lekarz prowadzący zdecyduje o rozpoczęciu bandażowania. Już podczas pobytu w szpitalu poproś personel medyczny o pokazanie w jaki sposób należy bandażować kikut. Po pewnym czasie będziesz mógł to wykonywać samodzielnie.
Na filmie przedstawiamy jedną z technik bandażowania kikuta. Film ma charakter informacyjny. Przed rozpoczęciem bandażowania zawsze należy wziąć pod uwagę stan zdrowia pacjenta.
Hartowanie skóry kikuta
Zaraz po operacji skóra na kikucie jest bardzo wrażliwa i wszystkie bodźce dotykowe mogą powodować dolegliwości bólowe.
Jeżeli nie dojdzie do żadnych komplikacji i lekarz prowadzący wyrazi zgodę będzie można rozpocząć hartowanie skóry kikuta.
W celu zmniejszenia nadmiernej wrażliwości skóry kikuta zaleca się wykonywanie delikatnego masażu przy pomocy materiałów o różnej teksturze - rozpoczynając od miękkich tkanin. Z czasem można zwiększać natężenie bodźców używając miękkiej szczoteczki lub piłeczki z wypustkami. Hartowanie spowoduje zmniejszenie wrażliwości kikuta oraz przygotuje go do noszenia protezy.
Pielęgnacja blizny pooperacyjnej
Z reguły do zagojenia rany pooperacyjnej dochodzi w przeciągu pierwszych trzech do czterech tygodni po operacji, następnie dochodzi do powstania blizny. Nawet jeśli rana z zewnątrz wygląda na dobrze wygojoną i na bliźnie nie widać już zachodzących zmian, nie oznacza to, że proces gojenia jest zakończony - może to potrwać nawet do dwóch lat. Warto regularnie nawilżać i masować bliznę na kikucie. Dobry stan skóry kikuta spowoduje, że noszenie protezy będzie bardziej komfortowe.
Ruch to podstawa
Nawet jeżeli rana na kikucie nie jest jeszcze w pełni wygojona warto rozpocząć wykonywanie pierwszych ćwiczeń, już na oddziale szpitalnym. Fizjoterapeuta doradzi jakie ćwiczenia będą najbardziej odpowiednie.
Bardzo ważna jest również pozycja przyjmowana przez pacjenta w łóżku - nie powinna powodować skracania mięśni oraz sztywnienia stawów. Regularnie wykonywana gimnastyka oddechowa i proste ćwiczenia ruchowe wpłyną korzystnie na układ krwionośny. Działania te skrócą czas oczekiwania na pierwszą protezę oraz przyspieszą powrót do aktywności.
Ćwiczenia ogólne w celu wytworzenia siły mięśniowej i wydolności ciała pomogą w szybszym powrocie do niezależności.
Przyczyny, rodzaje i możliwości terapeutyczne w czasie występowania bóli fantomowych
Bóle fantomowe to bóle występujące w obrębie kończyny, która została amputowana - dotykają one wielu pacjentów. Eksperci szacują, że około 70% pacjentów po amputacji cierpi na bóle fantomowe. W większości przypadków jest to sytuacja tymczasowa. Osoby cierpiące na tę dolegliwość opisują ją jako bardzo uciążliwą. Istnieje wiele teorii opisujących występowanie bóli fantomowych. Z biegiem czasu powstało wiele metod terapeutycznych, które pomagają pacjentom w walce z bólem fantomowym.
Przyczyny bólu fantomowego
Wśród specjalistów krążą różne teorie powstania bólu fantomowego.
Jedną z nich jest teoria mówiąca o tym, że poszczególne regiony w mózgu odpowiedzialne są na czucie poszczególnych części ciała. W przypadku, gdy dochodzi do utraty części ciała mózg nie otrzymuje informacji zwrotnej i brakujący sygnał odbiera jako ból. Interesujący jest również fakt, że osoby z wadą wrodzoną kończyny zdecydowanie rzadziej cierpią na bóle fantomowe.
Inna z teorii mówi, że mózg ma zdolność uczenia się, przez co zapamiętuje dolegliwości bólowe występujące w kończynie jeszcze przed amputacją. Zakres bólu w kończynie przed amputacją może mieć wpływ na intensywność występowania bóli fantomowych - należy uwzględnić to w czasie doboru odpowiedniej terapii przeciwbólowej.
Rodzaje bóli fantomowych
Występowanie bóli fantomowych jest sprawą indywidualną i zależy od wielu czynników.
Na tę dolegliwość cierpią osoby, które wskutek amputacji straciły kończyny dolne lub górne. Występowanie bólu jest zależne od warunków atmosferycznych, zimnych bodźców lub sytuacji stresowych. Mogą one występować w określonym czasie, z większą lub mniejszą siłą. Również rodzaj, intensywność i powierzchnia pojawiania się tych dolegliwości może być bardzo zróżnicowana. Pacjenci przeważnie opisują odczuwany ból jako ciągnący, kłujący, ściskający, a nawet palący.
Metody terapeutyczne w przypadku bólu fantomowego
Po amputacji w obrębie kikuta może dojść do pojawienia się bólu różnego pochodzenia. Ważne jest, aby zróżnicować czy jest to ból kikuta, czy może ból fantomowy - każdy z nich będzie leczony w inny sposób.
W obu wypadkach stosowane są różne metody leczenia. W przypadku bólu fantomowego polecane jest wypróbowanie kilku metod. Terapia, która w takim samym stopniu pomaga wszystkim pacjentom nie została jeszcze wynaleziona. Znaczącą rolę odgrywa aktywny udział pacjenta podczas stosowanej terapii. Cierpliwość i wytrwałość będą bardzo istotne dla prowadzonej terapii i na pewno się opłaci. Współpraca lekarza, technika ortopedy i terapeuty będzie dodatkowym atutem.
Poniżej znajdziesz kilka metod radzenia sobie z bólem fantomowym.
Terapia lustrzana: Siedząc przed wzdłuż postawionym lustrem można obserwować w nim odbicie zachowanej kończyny, daje to wizualny efekt posiadania dwóch kończyn. Wykonywanie ruchów zachowaną kończyną sprawia wrażenie poruszania obiema kończynami. Pozwala to pozbyć się bólu i przyjąć wygodną oraz bezbolesną "pozycję" dla utraconej kończyny.
Terapia sensomotoryczna: Podczas masażu skóry kikuta materiałami o różnej teksturze dochodzi do stymulacji zakończeń nerwowych. Taki efekt można również uzyskać przez wykonanie ultradźwięków lub elektroterapii.
Noszenie protezy lub linera silikonowego: U wielu pacjentów dochodzi do zmniejszenia dolegliwości bólowych w czasie, gdy założą protezę lub liner silikonowy. Z jednej strony może to działać jak stymulacja zakończeń nerwowych na skórze kikuta, a z drugiej dostarczana jest do mózgu informacja o tym, że utracona kończyna jest zastąpiona protezą.
Farmakologia: W tym przypadku decydujący głos ma lekarz specjalista, który dobierze terapię odpowiednimi lekami.
Bóle kikuta
Bóle kikuta i bóle fantomowe przeważnie spowodowane są innymi czynnikami i różnią się metodami leczenia. Dla postawienia diagnozy, o tym z jakiego rodzaju bólem zmaga się pacjent ważne jest dobrze przeprowadzone badanie lekarskie. Ból kikuta może być również spowodowany źle dopasowaną protezą. Dokładne badanie pomoże wyjaśnić przyczynę bólu - komplikacje mogą być spowodowane blizną, nerwiakami, zbyt małą lub dużą ilością tkanki miękkiej. Czasami zmiany w protezie lub niewielkie zabiegi chirurgiczne są konieczne i mogą pomóc w pozbyciu się bólu.
Otrzymasz od nas pomoc.
Nie zostaniesz sam po amputacji! Nasi specjaliści pomogą ci w całym procesie uzyskania najlepszej na rynku protezy.
Zapewniamy wsparcie w uzyskaniu dofinansowania do protezy kończyny lub jej części, przeprowadzimy Cię przez proces fizjoterapii oraz wykonamy dla Ciebie protezę!
By ułatwić Tobie zdobycie wiedzy na temat procesu amputacji i tym co potem, zebraliśmy dla Ciebie najważniejsze informacje w tych kwestiach.
Kliknij poniżej i przejdź dalej.
Ośrodki rehabilitacji
Po wyjściu ze szpitala Twoja opieka będzie zwykle kontynuowana w ośrodku rehabilitacyjnym. Celem jest przygotowanie Cię do codziennego życia z protezą nogi. Aby jak najlepiej wykorzystać ten czas, należy wybrać ośrodek rehabilitacyjny z doświadczeniem w rehabilitacji osób po amputacji.
Im większe doświadczenie posiada placówka rehabilitacyjna, tym lepiej będzie w stanie sprostać Twoim potrzebom. Porozmawiaj ze swoim Technikiem-Ortopedą - on również pomoże Ci dokonać właściwego wyboru.
Twój lekarz poinformuje Cię, kiedy przydałaby się wizyta w ośrodku rehabilitacyjnym i czy rehabilitacja stacjonarna czy ambulatoryjna jest w Twoim przypadku odpowiednia. Wszystko to zależy od wielu czynników, takich jak postęp leczenia i to, jak odpowiednio możesz się przygotować w domu.
Zaopatrzenie w protezę kończyny
Amputacja kończyny często wiąże się z pojawieniem w głowie pacjenta wielu pytań: Kiedy otrzymam moją protezę? Do kogo mam się zgłosić? Jaka będzie moja proteza?
Poniżej przedstawiamy informacje dotyczące zaopatrzenia w protezę kończyny.
Proteza kończyny dolnej powinna posiadać funkcje, które umożliwią pacjentowi powrót do możliwie najlepszej aktywności oraz niezależności. Użytkowanie protezy zapobiega negatywnym skutkom unieruchomienia: zaburzeniom postawy ciała, równowagi oraz zmniejszeniu siły i wydolności. Korzystanie z protezy chroni zachowaną kończynę przed przeciążeniami, które mogę mieć swoje negatywne skutki w przyszłości. Już w krótkim czasie po amputacji warto zasięgnąć informacji dotyczących procesu zaopatrzenia w protezę kończyny.
Pytania i odpowiedzi
Rehabilitacja po amputacji w Ottobock
Zapewniamy wsparcie w uzyskaniu dofinansowania do protezy kończyny lub jej części, przeprowadzimy Cię również przez proces rehabilitacji oraz wykonamy dla Ciebie protezę!
Kliknij w przycisk poniżej i zapoznaj się z procesem rehabilitacji po amputacji kończyny.
